Posts in category: ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Νικόλας Σμυρνάκης : “Η προσωπική ανάπτυξη είναι η σπουδαιότερη μορφή επανάστασης”

Ο Νικόλας Σμυρνάκης είναι συγγραφέας, δημιουργός της φιλοσοφίας του Ανθρώπου στο ΝηΣί και κάποιοι λένε πως είναι ο Robin Sharma της Ελλάδας. Ο γνωστός αυτός Κρητικός θα βρεθεί στην Κύπρο για την παρουσίαση του καινούριου του βιβλίου “Η επιτυχία κρυβόταν στο κομοδίνο μου” και το Skala Times είχε την χαρά και την τιμή να συνομιλήσει μαζί του.

Ο Νικόλας Σμυρνάκης τονίζει ανάμεσα σε άλλα ότι “η προσωπική ανάπτυξη χρειάζεται στα δύσκολα. Στα εύκολα, όλα είναι εύκολα και όλοι είναι νικητές. Στα δύσκολα χρειάζεται αλλά και στα δύσκολα φαίνεται η προσωπική ανάπτυξη. Είναι το αντίδοτο στην κρίση. Η απάντηση για πως η κρίση μπορεί να γίνει λύση. Το εμπόδιο ευκαιρία. Η προσωπική ανάπτυξη είναι η σπουδαιότερη μορφή επανάστασης”.

Της Γιώτας Δημητρίου

Κύριε Σμυρνάκη ποιοι ήταν η λόγοι που ένας άνθρωπος ο οποίος σπούδασε στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΑΣΟΕΕ) και είναι κάτοχος τίτλου MBA (International MBA – ΑΣΟΕΕ) κατάφερε να είναι ένας πετυχημένος συγγραφέας, success coach, δημιουργός της φιλοσοφίας του Ανθρώπου στο ΝηΣί και να θεωρείται ο Robin Sharma της Ελλάδας;
Ένα χαρακτηριστικό είχα. Ένα χαρακτηριστικό που μπορεί να αποκτήσει οποιοσδήποτε το επιθυμήσει. Δεν τα παρατούσα και πάντα σε κάθε δυσκολία, σε κάθε μεγάλο εμπόδιο έψαχνα τρόπο να το ξεπεράσω, να πατήσω πάνω του και να ψηλώσω.

Ο μόνος τρόπος για να έρθουν επιτυχίες στη ζωή ενός ανθρώπου είναι να νιώθει ευγνωμοσύνη για τα μικρά ή μεγάλα που πετυχαίνει. Έτσι μόνο έχει νόημα η επόμενη επιτυχία. Διαφορετικά δεν θα την αντιλαμβάνεται ή δεν θα τη χαίρεται όταν έρθει. Θα αναζητά πάντα την επόμενο επίτευγμα.
Σε σχέση με την αποτυχία: H διαφορά επιτυχημένου και αποτυχημένου είναι ότι ενώ ο αποτυχημένος στην πρώτη αποτυχία τα παράτησε, ο επιτυχημένος στην εκατοστή αποτυχία προσπάθησε άλλη μια φορά.

Αυτή η πορεία σας είχε φανεί από την παιδική, εφηβική σας ηλικία; (Ότι δηλαδή μια μέρα θα ήσασταν ένας από τους “γκουρού αυτοβελτίωσης” για αρκετό κόσμο)
Καθόλου. Το όνειρο να γίνω συγγραφέας ξεκίνησε όταν πέρασα στο πανεπιστήμιο το 1999. Η προσωπική ανάπτυξη ήρθε στη ζωή μου αρκετά χρόνια αργότερα. Μάλιστα ήμουν από τους επικριτές της. Έκρινα αρνητικά κάτι που δεν καταλάβαινα γιατί δεν είχα μελετήσει. Πόσο συνηθισμένο!
Άργησα πολύ να ανακαλύψω το σκοπό της ζωής μου. Μάλιστα έκανα πολλές δουλειές που δεν μου άρεσαν στην πορεία. Η προσωπική ανάπτυξη άλλαξε πρώτα τη δική μου ζωή και αυτό με ώθησε να θέλω να μοιραστώ τις αρχές της με άλλους. Πλέον το όραμά μου είναι να βοηθήσω ανθρώπους να ανακαλύψουν το όραμά τους και να τους βοηθήσω να το πραγματοποιήσουν.
Όλα, πάντως, με κάποιον τρόπο, με προετοίμασαν για να φτάσω εδώ που είμαι τώρα. Όσο δεν πετυχαίνεις αυτό που θέλεις, προετοιμάζεσαι για να το πετύχεις. Εγώ λοιπόν προετοιμαζόμουν καιρό ώστε τώρα να εκπληρώνω το σκοπό της ζωής μου. Αυτός είναι και ο σκοπός του σκοπού της ζωής. Να τον εκπληρώνουμε κάθε μέρα.

Το καινούριο σας βιβλίο “Η επιτυχία κρυβόταν στο κομοδίνο μου” είναι για όλους τους αναγνώστες ή μόνο γι αυτούς που ήδη έχουν κάνει ένα βήμα στο “αλφαβητάρι της προσωπικής αυτοβελτίωσης” ;
Είναι για όλους. Πρώτα για όσους θέλουν να γνωρίσουν την προσωπική ανάπτυξη, καθώς καλύπτει αρκετούς τομείς της. Πράγματα που κάποιος είναι σημαντικό να γνωρίζει μπαίνοντας σε αυτόν τον όμορφο κόσμο. Αλλά και όσοι έχουν διαβάσει αρκετά βιβλία, θα βρουν πολλά καινούρια στοιχεία. Άλλωστε, η φιλοσοφία του Ανθρώπου στο ΝηΣί, αν και φυσικά βασίζεται σε καθολικές αρχές και αξίες και είναι επηρεασμένη από άλλες θεωρίες και τεχνικές, είναι μια καινούρια πρόταση στον χώρο. Περιέχει πρωτότυπες ιδέες και στρατηγικές.

Τι να περιμένει “να πάρει” ο αναγνώστης από το βιβλίο αυτό;
Το βιβλίο αυτό είναι σχεδιασμένο για να κάνει όμορφη παρέα σε όποιον τον διαβάσει αλλά και να τον εμπνεύσει. Να τελειώσει την ανάγνωση αλλιώτικος, ενθουσιασμένος, να έχει πάρει στο τέλος του αποφάσεις ζωής. Ο τρίτος του στόχος είναι με τις διασκεδαστικές τεχνικές και στρατηγικές που προσφέρει να μας εξοπλίσει με τα μέσα που απαιτούνται για να φέρουμε την αλλαγή. Να ανακαλύψουμε το σκοπό της ζωής μας, να πετύχουμε τους στόχους μας, να αναβάλλουμε την αναβλητικότητά μας, να ελέγχουμε τις σκέψεις μας, τα συναισθήματά μας, να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας, να μετατρέψουμε τα εμπόδια σε ευκαιρίες, να κάνουμε τους φόβους συμμάχους μας, να έρθουμε σε επαφή με τον ηγέτη μέσα μας. Να μας δείξει ότι δεν υπάρχει λόγος να είμαστε ευτυχισμένοι κατά λάθος, κατά τύχη και σπάνια, όπως τόσοι άνθρωποι και να μας οδηγήσει στο να φέρουμε την επιτυχία, όποια κι αν είναι αυτή για εμάς, πιο κοντά. Δε θα πετύχουν ξέρετε όλοι σε αυτή τη ζωή. Το ωραίο είναι πως όλοι μπορούν να πετύχουν. Η ευθύνη για την επιτυχία μας είναι πάντα δική μας. Όσο καλό κι αν είναι ένα βιβλίο, αν δεν εφαρμόσουμε τις προτροπές του, τίποτα δεν θα αλλάξει.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα στην Αθήνα, ένα εκδοτικό οίκο ο οποίος έχει γράψει ιστορία στα βιβλία αυτοβελτίωσης με αρκετούς από τους πιο διάσημους τίτλους παγκοσμίως. Πώς νιώθετε για τη συνεργασία σας αυτή;
Εξαιρετικά. Μιλήσαμε πολύ πριν αποφασίσουμε να συνεργαστούμε. Επιθυμήσαμε ο ένας τον άλλον. Ήταν σαν μια σχέση που ξεκίνησε διερευνυτικά και βάθαινε μέρα με τη μέρα μέχρι να καταλήξει να γίνει παθιασμένη.
Συνεργαστήκαμε γιατί έχουμε κοινό όραμα. Να βοηθήσουμε ανθρώπους να καλυτερεύσουν την πραγματικότητά τους, να ανακαλύψουν τις απαντήσεις σε καίριες ερωτήσεις. Ο κοινός μας στόχος μας είναι να έχουμε θετική επίδραση στον κόσμο. Με κάθε τρόπο. Η αξιοπιστία, ο επαγγελματισμός, και το όραμα του οίκου ήταν που προσωπικά με έπεισαν. Είμαι χαρούμενος που ενώθηκαν οι δρόμοι μας.

Eργα σας κυκλοφορούν ελεύθερα στο διαδίκτυο και έχετε διακριθεί σε τρεις λογοτεχνικούς διαγωνισμούς (ποίησης, μυθιστορήματος, διηγήματος), ενώ συνάμα έχετε λάβει δύο βραβεία διαδικτύου (e–awards) στις κατηγορίες «Άρθρο 2011» και «Συγγραφικό έργο 2011» (συλλογικό ebook) Αλήθεια, τι σημαίνει για σας η λέξη “επιτυχία”; Νιώθετε πετυχημένος; Πόσο αλληλένδετα είναι η επιτυχία με την ευτυχία; Είστε ευτυχισμένος;
Σύμφωνα με τη φιλοσοφία του Ανθρώπου στο ΝηΣί, η μεγαλύτερη επιτυχία είναι η ευτυχία. Νιώθω ευτυχισμένος και είμαι εδώ για να σας πω ότι η ευτυχία είναι εφικτή. Η πληρότητα είναι εφικτή. Η επιτυχία και η ευτυχία είναι επιστήμες, έχουν νόμους και κανόνες. Αυτούς περιγράφω στο βιβλίο, όπως και προσωπικά μου βιώματα που αποδεικνύουν ότι δεν ήμουν πάντα έτσι. Το αντίθετο. Έχω υπάρξει και δυστυχισμένος και αυτό που ο πολύς κόσμος αποκαλεί αποτυχημένος. Χωρίς χρήματα, στα όρια της κατάθλιψης.
Δεν μπορώ να πω εγώ αν τώρα είμαι επιτυχημένος ή όχι. Προτιμώ να μιλούν άλλοι για αυτό. Κυρίως, προτιμώ να μιλούν τα αποτελέσματά μας. Η θετική μας επίδραση πάνω σε ανθρώπους και οργανισμούς. Αυτό που σίγουρα νιώθω είναι ότι προοδεύω κάθε μέρα.Η αλλαγή μου τα τελευταία χρόνια ήταν μεγάλη. Και ήρθε βήμα προς βήμα. Θρίαμβος, άλλωστε, δεν είναι παρά η ακατάπαυστη επανάληψη του μικρού και του απλού. Πολλές μικρές νίκες είναι που δημιουργούν έναν θρίαμβο. Κάποιες από τις δυσκολίες που έζησα προσωπικά, τις περιγράφω στο βιβλίο. Πιθανότατα να εμπνεύσουν ανθρώπους που περνούν τώρα παρόμοιες καταστάσεις.

Στην πορεία για την προσωπική μας ευτυχία αλλά και επιτυχία τι ρόλο έχει το θείο (Θεός) αλλά και ο λεγόμενος “παράγοντας τύχη”;
Τον Θεό ο καθένας τον κουβαλάει μέσα του και του δίνει διαφορετικές ονομασίες και διαστάσεις. Κάθε φορά που εκτιμάμε ένα φυσικό φαινόμενο, που προσφέρουμε αγάπη, που βοηθάμε τους γύρω μας, εκτελούμε μια “θεϊκή” πράξη.
Σε ό,τι αφορά την τύχη: Η αντίδρασή μας στην ατυχία μας είναι που ορίζει την τύχη μας. Η αντίδρασή μας στην τυχαιότητα είναι που μεταρέπει την τύχη σε επιλογή.

Υπάρχουν άνθρωποι που λένε συχνά τη φράση “πεπρωμένον φυγείν αδύνατον”. Υπάρχει γραμμένο πεπρωμένο για ένα success coach;
Ναι. Αυτό που φτιάχνει. Το πεπρωμένο του πρέπει να είναι να βοηθά ανθρώπους να φτιάξουν το πεπρωμένο τους. Δεν πιστεύω ούτε στην τύχη, ούτε στο πεπρωμένο, ούτε στο ταλέντο. Μάλλον στο ταλέντο πιστεύω. Για την ακρίβεια: Το μόνο ταλέντο που παραδέχομαι είναι το επίκτητο.

Έχω διαβάσει κάπου ότι το όραμά σας είναι να βοηθήσετε ανθρώπους σε όλον τον κόσμο να βρουν τον σκοπό τους. Εσάς ποιος σας έχει βοηθήσει για να βρείτε το δικό σας σκοπό;
Πρώτα απ’ όλα το πείσμα μου για να το ανακαλύψω. Το ότι ήρθα σε επαφή με το πραγματικό μου εγώ, με τον τρόπο που περιγράφω στο βιβλίο. Έπειτα άνθρωποι που βρίσκονται ή πέρασαν από τη ζωή μου και ο καθένας επιτέλεσε το ρόλο του. Οι γονείς μου, οι δάσκαλοί μου, η γυναίκα μου, μέντορές μου, ακόμα και ο γιος μου που είναι τεσσάρων. Ακόμα και αυτοί που αποτέλεσαν στο παρελθόν “κλέφτες ονείρων”, δηλαδή θέλησαν να με αποτρέψουν από το να κάνω αυτό που αγαπώ με τα επιχειρήματα “δεν θα τα καταφέρεις, δεν είναι αυτά για εσένα, οι κοντυλοφόροι πεινάνε, αυτό που πας να κάνεις δεν υπάρχει ή είναι τρελό”,χωρίς να το καταλάβουν, με έσπρωξαν εδώ που είμαι τώρα.

Όλοι οι άνθρωποι έχουν ένα σκοπό ζωής; Πόσο εύκολο είναι να ανακαλύψουν τον σκοπό αυτό;
Όσο εύκολο ή δύσκολο κι αν είναι αξίζει. Νόημα βρίσκει κάποιος στη ζωή όταν έχει ανακαλύψει το νόημα της ζωής. Και το νόημα της ζωής είναι να ακολουθείς τα όνειρά σου. Το νόημα της ζωής είναι να βρεις τον σκοπό της ζωής σου. Και ο σκοπός του σκοπού της ζωής είναι να τον εκπληρώνεις κάθε μέρα.
Αυτός είναι ο τρόπος για να γίνει κάποιος πραγματικά ευτυχισμένος. Για να το καταφέρει πρέπει να επιμείνει, να θέσει τις κατάλληλες ερωτήσεις στον εαυτό του και να του αφιερώσει χρόνο. Να αφιερώσει χρόνο και να δείξει ειλικρινές ενδιαφέρον στο πραγματικό του εγώ. Είναι ο μόνος τρόπος να του πει τα μυστικά του, ακριβώς όπως ένας φίλος θα μας έλεγε τα μυστικά του, μόνο αν του δίναμε σημασία και δείχναμε ενδιαφέρον για εκείνον. Να ξέρετε πως το πραγματικό μας εγώ έχει όλες τις απαντήσεις.
Τέλος, πρέπει να είναι ανοικτός στις ευκαιρίες μπροστά του. Να χτυπά τις πόρτες της ζωής. Να μην περιμένει. Να δοκιμάζει συνεχώς ως γνήσιος συλλέκτης εμπειριών, να γνωρίζει άλλους ανθρώπους, να γίνεται μέλος σε ομάδες, να προσφέρει στους άλλους. Δώσε περισσότερα από όσα λαμβάνεις, σημαίνει ότι θα λάβεις περισσότερα από όσα έδωσες.
Κάποια στιγμή θα δει κάτι, θα γνωρίσει κάποιον, θα ανακαλύψει κάτι, και θα τον χτυπήσει σαν κεραυνοβόλος έρωτας. Τότε θα πει: “Αυτό είναι. Αυτό θέλω να κάνω”. Η ζωή του δεν θα είναι ποτέ ξανά ίδια.

Στις 28 του Μάρτη θα σας έχουμε στην Κύπρο για παρουσίαση του βιβλίου σας. Έχετε ξαναέρθει στη Κύπρο. Ποια η γνώμη σας για το νησί και τους Κύπριους;
Έχω έρθει αρκετές φορές. Ήμουν μάλιστα πριν από μια εβδομάδα για ένα σεμινάριο με ελεύθερη είσοδο που οργάνωσε η εθελοντική ομάδα του Ανθρώπου στο ΝηΣί στην Κύπρο. Έχω δεκάδες φίλους και συνεργάτες εκεί. Αγαπώ τους Κύπριους γιατί είναι ανοιχτόμυαλοι, συναισθηματικοί, δημιουργικοί και πρωτοπόροι. Νιώθω ότι είμαστε συνοδοιπόροι. Είναι το δεύτερο σπίτι μου. Άλλωστε τους Κύπριους και τους Κρητικούς μας ενώνουν πολλά περισσότερα. Κοινοί αγώνες. Κοινοί στόχοι. Μεγαλονήσια και τα δύο. Νησιώτες εμείς. Με ιδιαίτερη ντοπιολαλιά. Καταλαβαινόμαστε.

Σε μια εποχή που κυριαρχεί η οικονομική και κοινωνική κρίση, πόσο εύκολο είναι να στραφούν οι άνθρωποι μέσα τους και να κάνουν ένα ταξίδι αυτοβελτίωσης;
Τώρα είναι περισσότερο απαραίτητο από ποτέ. Η προσωπική ανάπτυξη χρειάζεται στα δύσκολα. Στα εύκολα, όλα είναι εύκολα και όλοι είναι νικητές. Στα δύσκολα χρειάζεται αλλά και στα δύσκολα φαίνεται η προσωπική ανάπτυξη. Είναι το αντίδοτο στην κρίση. Η απάντηση για πως η κρίση μπορεί να γίνει λύση. Το εμπόδιο ευκαιρία. Η προσωπική ανάπτυξη είναι η σπουδαιότερη μορφή επανάστασης.

Τέλος, κύριε Σμυρνάκη πιστεύετε ότι μπορούν όλοι μας οι στόχοι να πραγματοποιηθούν;
Δε θα πετύχουν όλοι σε αυτή τη ζωή, αλλά όλοι μπορούν να πετύχουν. Το ίδιο ισχύει και για τους στόχους. Δε θα πετύχουμε όλους τους στόχους μας, αλλά μπορούμε να τους πετύχουμε όλους. Φτάνει να έχουμε τον χρόνο για να το κάνουμε να συμβεί και διακαή επιθυμία για να τα καταφέρουμε. Ισχυρό κίνητρο. Αυτό λείπει στους περισσότερους. Και μια και το μεγαλύτερο κίνητρο είναι το αυτο-κίνητρο, ο μεγαλύτερος σύμμαχος στην επιτυχία και στην ευτυχία μας είμαστε εμείς. Όλα ξεκινούν και καταλήγουν από τη σκέψη μας, η οποία μετατρέπεται σε συναίσθημα, το οποίο μας οδηγεί σε μια δράση, η οποία φέρνει ένα αποτέλεσμα.
Για να πραγματοποιηθούν λοιπόν οι στόχοι μας πρέπει πρώτα να έχουμε στόχους, έπειτα να πιστεύουμε ότι μπορούμε να τους πετύχουμε, ισχυρό κίνητρο για να τους πετύχουμε, συγκεκριμένο πλάνο δράσης και τη διάθεση να αναλάβουμε δράση. Χωρίς δικαιολογίες. Δεν πρέπει να έχουμε στόχο να προσπαθήσουμε να πετύχουμε αλλά να πετύχουμε ό,τι και να γίνει. Δεν πρέπει να σταματήσουμε όταν θα κουραστούμε, αλλά όταν θα κατακτήσουμε τους στόχους μας. Ποτέ, όμως, να μην ξεχνάμε να απαλαμβάνουμε την πορεία. Διαφορετικά δεν έχει νόημα κανένας στόχος. Καμία επιτυχία. Όπως είπαμε: Η μεγαλύτερη επιτυχία, είναι η ευτυχία.

Πηγή

Τι είναι για εσάς η ευτυχία;

Δεν ξέρω τι σημαίνει ευ-τυχία. Μπορώ να σας αναλύσω όμως τη λέξη ευ-επιλογή. Στην ανάλυσή μου θα έγραφα το εξής: Η ευεπιλογή δεν έχει καμία σχέση με τη λέξη τύχη και όποια άλλη λέξη περιέχει τη λέξη τύχη ως συστατικό της στοιχείο.

Ποιο είναι το προσωπικό σας όραμα;

Το όραμά μου είναι να βοηθήσω όσο δυνατόν περισσότερους ανθρώπους να βρουν αρχικά και να πραγματοποιήσουν στη συνέχεια το όραμά τους. Αυτός είναι και ο λόγος ύπαρξης του ανθρώπου στο ΝηΣί και των ομιλιών του. Αυτός είναι και ο λόγος που γράφω.

Ποια προσωπικότητα της ιστορίας θαυμάζετε περισσότερο;

Θαυμάζω απεριόριστα τους οραματιστές. Αυτούς που κρύβουν έναν τόνο φιλοσοφίας πίσω από κάθε νεύμα τους.

Jobs = δεν έβγαλε ένα κινητό ή ένα τάμπλετ, οραματίστηκε να αλλάξει την καθημερινότητά μας, Καζαντζάκης = δεν έγραφε, οραματίστηκε να αλλάξει τη λογοτεχνία, να επαναπροσδιορίσει τη φύση του ανθρώπου.

Ποιο είναι το βιβλίο που σας σημάδεψε;  

Καζαντζάκης και Αναφορά στο Γκρέκο. Εκεί για πρώτη φορά ψέλλισα το «μπορώ και θα το κάνω». Μετά έγινε: Δεν μπορώ να μην μπορέσω. Να ένα “δεν” με νόημα. Και έπειτα: Δεν αρκεί να μπορώ. Ούτε να θέλω. Κάνω. Γι’ αυτό πραγματοποιώ. Και έπειτα: Πραγματοποιώ. Γι’ αυτό έχει νόημα να ονειρεύομαι. Όνειρα ξύπνιου. Και έπειτα: Το όνειρο από την πραγματικότητα απέχει ένα ξύπνημα. Και τα πιο σπουδαία ξυπνήματα είναι αυτά που έρχονται όταν είμαστε ήδη ξύπνιοι. Και έπειτα: Το καλύτερο όνειρο είναι αυτό που όταν ξυπνήσει θέλει να γίνει πραγματικότητα. Και έπειτα: Ας λένε ότι με τον ύπνο χάνουμε τη μισή ζωή μας. Κανείς δεν έχασε ποτέ κάνοντας όνειρα.

Κι έπειτα κοιμήθηκα γιατί είχα κουραστεί από την πολλή σκέψη. Δεν έχω ξυπνήσει ακόμη.

Ποια αρετή εκτιμάτε στους ανθρώπους;

Θαυμάζω τους ανθρώπους που έχουν πίστη. Πίστη ότι μπορούν να καταφέρουν το αδύνατο. Άλλωστε το ακατόρθωτο είναι πιο εφικτό γι’ αυτούς που το πιστεύουν απ’ ό,τι το κατορθωτό γι’ αυτούς που δεν το πιστεύουν.

Ποιο είναι το αγαπημένο σας απόφθεγμα;

«Αυτοί που είναι αρκετά τρελοί για να πιστεύουν ότι μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο, είναι αυτοί που τελικά το κάνουν». Steve Jobs

Ποιο είναι για εσάς το ομορφότερο σημείο στο Ηράκλειο;

Το ομορφότερο σημείο του Ηρακλείου είναι το αεροδρόμιό του. Κι ας είναι παλιό. Τη δουλειά του την κάνει. Έχει και θρυλικό όνομα. Άλλωστε κάθε πόλη είναι όμορφη όταν σου δίνει τη δυνατότητα να φύγεις από…, αλλά κυρίως, να επιστρέψεις σε αυτή.

Ο Νικόλας Σμυρνάκης αλλού γεννήθηκε κι αλλού ζει. Καταδιώκεται στον ύπνο και στον ξύπνιο του από έναν άνθρωπο σε ένα ΝηΣί, ο οποίος του συστήνεται και ως Σκιά (όχι πολύ υπάκουη – για σκιά πάντα). Συχνά γράφει αντί γι’ αυτόν στο facebook.com/man.of.island. 

Το www.IslandOfMan.me είναι ο δικτυακός τόπος που μοιράζονται. Όχι πάντα αναίμακτα. 

Συνέντευξη στο Ιδεόστατο και στον Γιάννη Φαρσάρη

Ποιο είναι το κυρίαρχο γνώρισμα του χαρακτήρα σας;Το κυρίαρχο στοιχείο της προσωπικότητας, όχι του χαρακτήρα μου, είναι ότι πάσχω από διασχιστική διαταραχή προσωπικότητας. Άλλοτε εγώ κι άλλοτε άλλος. Ως άλλος, μάλλον ως άνθρωπος στο ΝηΣί γράφω, και ως εγώ, εγώ ο ίδιος και όχι εγώ ο άλλος, ζω. Από ιδία πείρα, σε διαβεβαιώνω, δύο εγώ στην ίδια πόλη είναι συνωστισμός. 

Ποια αρετή ζηλεύετε σ’ έναν άντρα; Την Αρετή του φίλου μου του Σταμάτη. Εξαιρετικό μυαλό. 

Ποια αρετή ζηλεύετε σε μια γυναίκα; Τη δυνατότητα να τα κάνουν όλα μαζί ταυτόχρονα.

Τι εκτιμάτε περισσότερο στους φίλους σας; Τον φίλο τους. 

Ποιο είναι το βασικό σας ελάττωμα; Ότι θέλω την παρέα των άλλων για να υπενθυμίσω στον εαυτό μου πόσο ωραίο είναι να μένεις μόνος.

Ποια είναι η αγαπημένη σας ενασχόληση; Η συλλογη-στική. Κάνω συλλογή συλλογισμών. Και έπειτα η καταγραφή τους. 

Ποια είναι η εικόνα που έχετε για την ευτυχία; Ο άνθρωπος στο ΝηΣί θα απαντούσε ως εξής (εγώ σε αυτούς τους συλλογισμούς έλειπα): 
-Ευτυχία είναι να ονειρεύομαι αυτά που ζω.
-Η ευτυχία δεν είναι θεωρία. Έχει σάρκα. Έχει οστά. Έχει δέρμα. Έχει πνοή. Μοιάζει με ένα παιδί στην ασφαλή αγκαλιά των γονιών του.
-Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευτυχία από το να κάνεις τους άλλους ευτυχισμένους. Μοιρασμένη λύπη, είναι μισή λύπη, αλλά η ευτυχία, όταν μοιράζεται, πολλαπλασιάζεται.
-Ευτυχία είναι να μην θέλεις να σταματήσει αυτό που μόλις ξεκίνησε. Να ζητάς κι άλλο κι άλλο και σταματημό να μη έχει. 
-Ευτυχία είναι η μη κουραστική επανάληψη.
-Ευτυχία είναι να νιώθεις ευτυχισμένος κι ας μην ξέρεις γιατί, ας μην έχεις ορίσει τι είναι ευτυχία.
-Να εφευρίσκεις λόγους για να είσαι ευτυχισμένος όταν δεν υπάρχουν τέτοιοι. Ο σημαντικότερος όλων; Το ότι είσαι ζωντανός. Χρειάζεται άλλος;
-Ευτυχία είναι να κάνουμε περισσότερους ανθρώπους ευτυχισμένους, να αγαπήσουμε τους άλλους. Άλλωστε στο τέλος οι πιο κερδισμένοι και οι πιο αγαπητοί από όλους θα είμαστε εμείς. 
-Η ευτυχία μας περνά μέσα από την ευτυχία των γύρω μας. Είναι πια γνωστό πως οι άλλοι είμαστε εμείς. Απλά δεν το ξέρουμε ακόμα.  
Με λίγα λόγια: Δεν ξέρω ακριβώς τι είναι ευτυχία. Ξέρω τι θα ‘πρεπε να είναι: Αυτό που ήρθε.

Ποια είναι για εσάς η μεγαλύτερη δυστυχία; Ότι για να ορίσουμε τη δυστυχία χρησιμοποιούμε τη λέξη τύχη. Δεν πιστεύω στην τύχη. Πιστεύω στην επιλογή. Ας μην ζούμε λοιπόν δυσ-επιλεγμένοι.

Εάν δεν ήσασταν ο εαυτός σας, ποιος θα θέλατε να είστε; Αν και ώρες ώρες μισώ τον άλλο μου εαυτό, αυτός θα ήθελα να είμαι. Ο άνθρωπος στον ΝηΣί. 

Σε ποια χώρα θα θέλατε να ζείτε; Στο ΝηΣί του ανθρώπου. Δεν είναι χώρα, δεν είναι νησί, δεν είναι αεροπλάνο, ούτε ο σούπερμαν. 
Στο ΝηΣί του ανθρώπου οι άνθρωποι δεν κοιτούνε με τα μάτια.
Στο ΝηΣί του ανθρώπου οι άνθρωποι δεν κοιτούνε άλλο, γιατί όλα τα ‘χουν δει.
Στο ΝηΣί του ανθρώπου οι άνθρωποι όλα τα ‘χουν δει, γιατί μέσα τους κοιτάξανε.

Το αγαπημένο σας χρώμα; Λίγο μαύρο, λίγο άσπρο, λίγο κόκκινο, και ό,τι αυτό βγάζει. 

Το αγαπημένο σας λουλούδι; Η Μανώλια. 

Το αγαπημένο σας πουλί; Το αγαπημένο μου πετούμενο είναι η πεταλούδα. 

Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς; Αυτοί που με κάνουν να νιώθω ότι δεν μπορώ να τους φτάσω. 

Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας ποιητές; Εκείνοι που με κάνουν να νιώθω ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη δύναμη στον κόσμο στην προσπάθεια δημιουργία συναισθήματος από μια αράδα καλοδουλεμένων λέξεων. Όσα λένε για την «μία εικόνα» που δήθεν αξίζει χίλιες λέξεις είναι φήμες. 

Οι αγαπημένοι σας λογοτεχνικοί ήρωες; Όσοι μοιάζουν αληθινοί αν και είναι γεννήματα της φαντασίας. 

Οι αγαπημένες σας λογοτεχνικές ηρωίδες; Βλέπε πιο πάνω. 

Οι αγαπημένοι σας συνθέτες; Όσοι με κάνουν να νιώθω ότι η απάντησή μου στην ερώτηση 15 δεν ισχύει. 

Οι αγαπημένοι σας ζωγράφοι; Οι νεάντερταλ στα σπήλαια. Για ζωο – γράφους  μιλάμε άλλωστε. 

Οι ήρωες σας από την πραγματική ζωή; Οι ήρωες των βιβλίων που ακόμα πιστεύω ότι υπάρχουν στην πραγματική ζωή. 

Ποιες ιστορικές προσωπικότητες αντιπαθείτε περισσότερο; Τις αντιπαθητικές. 

Οι αγαπημένες σας ηρωίδες από την παγκόσμια ιστορία; Η γυναίκα μου.

Το αγαπημένο σας φαγητό και ποτό; Θαλασσινά με λευκό κρασί.  

Τα αγαπημένα σας ονόματα; Τα κύρια. 

Τι μισείτε περισσότερο; Τίποτα. 

Ποιο ιστορικό στρατιωτικό γεγονός θαυμάζετε περισσότερο; Το τελευταίο. Όταν αυτό θα έρθει. 

Με ποιο φυσικό ταλέντο θα θέλατε να είστε προικισμένος; Το ταλέντο είναι εφεύρημα όσων θέλουν να δικαιολογήσουν την μη καταβολή προσπάθειας. Το μόνο ταλέντο που παραδέχομαι είναι η προσπάθεια εξάσκησης μιας ανικανότητας, που γίνεται ικανότητα για να καταλήξει ταλέντο. 
Το μόνο ταλέντο στο οποίο πιστεύω είναι το επίκτητο. Οπότε όλοι είμαστε ταλαντούχοι. Φτάνει να θέλουμε. Ότι μπορούμε είναι σίγουρο. 

Με ποιον τρόπο θα επιθυμούσατε να πεθάνετε; Από υπερβολική δόση ζωής. 

Σε ποια πνευματική κατάσταση βρίσκεστε αυτό τον καιρό; Ωμμμμ.

Σε ποια λάθη δείχνετε τη μεγαλύτερη επιείκεια; Αυτά που γίνονται με δήθεν καλή πρόθεση. 

Το αγαπημένο σας απόφθεγμα; Ο άνθρωπος στο ΝηΣί θα απαντήσει στη συγκεκριμένη: Είναι αρκετά, αλλά αν επιμένεις να διαλέξω ένα:  Η διαφορά επιτυχημένου και αποτυχημένου είναι ότι ενώ ο αποτυχημένος στην πρώτη αποτυχία τα παράτησε, ο επιτυχημένος στην 100η αποτυχία προσπάθησε άλλη μια φορά.

Άνθρωπε πες μου κάτι. Τι σχέση έχεις με το Νικόλα Σμυρνάκη;

«Αν με κόψουν στα δύο, ο μισός είμαι αίμα και οστά και ο άλλος μισός γράμματα», έλεγε πάντα ο Νικόλας για τον οποίο μιλάς. Πού να ήξερε ότι το εννοούσε. Εγώ γράφω αντί για αυτόν. Ακόμα και τα τετράδια του δημοτικού εγώ τα έχω γεμίσει.

Είσαι δηλαδή σαν να λέμε, ο άλλος του εαυτός;

Όχι είμαι ο ίδιος του εαυτός.

Είναι αλήθεια ότι δεν τα πάτε καλά;

Θέλω την ανεξαρτησία μου. Φαντάσου αγαπητέ Δημήτρη, να είσαι σε ένα σώμα εγκλωβισμένος, του οποίου καμία κίνηση δεν ελέγχεις. Παρά μόνο τα δάχτυλα τη στιγμή που τρέχουν πάνω στο πληκτρολόγιο ή πιάνουν το στυλό.

Το ΝηΣί έχει σχέση με τα αρχικά του Νικόλα Σμυρνάκη;

Νη, και Σι, ή νι και σί-γμα. Η αλήθεια είναι πως γίνεται εύκολα η σύνδεση. Το ΝηΣί πάντως είναι πρώτιστα δικό μου. Ζω εκεί μόνος με εκατοντάδες επισκέπτες. Εκείνοι είναι ο λόγος ύπαρξής μου. Μέσα από εκείνους υπάρχω γιατί επικοινωνώ.

Μόνος, μα με εκατοντάδες επισκέπτες; Πώς γίνεται αυτό;

Όπως γίνεται να επιστρέφουμε σε κείνα τα μέρη που δεν πήγαμε ποτέ, να φτάνουμε πιο μακριά απ’ το παντού, να αγαπάμε τα τέρατα, να τραγουδάμε στη Σειρήνα. Όπως γίνεται οι άλλοι να είμαστε εμείς, να πεθαίνουμε από υπερβολική δόση ζωής και να καταφέρνουμε ό,τι θελήσουμε.

Άνθρωπε, πού είναι το ΝηΣί σου;

Παντού.

Με τι μοιάζει;

Το ΝηΣί μοιάζει μόνο στο ΝηΣί. Όπως εσύ Δημήτρη μοιάζεις μόνο με τον εαυτό σου.

Είναι αλήθεια ότι έχεις προέλθει από ένα μυθιστόρημα που βρίσκεται στα χέρια ενός γνωστού εκδότη με τον οποίο υπάρχει υπογεγραμμένο συμβόλαιο; 

Αλήθεια είναι.

Και πότε θα το δούμε στα χέρια μας;

Άγνωστο.

Μια από τις αγαπημένες σου φράσεις είναι «οι άλλοι είμαστε εμείς αλλά δεν το ξέρουμε ακόμα». Τι εννοείς;

Αν αλλάξουμε εμείς, αλλάζουν όλοι, ακριβώς γιατί αλλάζουν οι άλλοι. Όλοι θεωρούν τους εαυτούς τους ξεχωριστούς. Ας μην ξεχνάμε ότι κι εμείς μέρος ενός «όλοι» είμαστε.

Η διασχιστική διαταραχή ταυτότητας και η διαγνωσμένη σύγχυση ρόλων από τα οποία, όπως ο ίδιος παραδέχεσαι πάσχεις, πώς επηρεάζουν την καθημερινότητά σου.

Δεν την επηρεάζουν αγαπητέ Δημήτρη. Είναι η καθημερινότητά μου.

Αν κάποτε αποκολληθείς από το σώμα σου και από Σκιά γίνεις άνθρωπος, ολοκληρωμένος, πώς θα μοιάζεις;

Με σένα, με τον άλλο, με όλους. Θα είμαι εσύ, θα είμαι ο άλλος, θα είμαι όλοι.

Στο info της σελίδας σου http://www.facebook.com/man.of.island λες κάπου: Στο ΝηΣί του ανθρώπου οι άνθρωποι δεν κοιτούνε με τα μάτια. Στο ΝηΣί του ανθρώπου οι άνθρωποι δεν κοιτούνε άλλο, γιατί όλα τα ‘χουν δει. Στο ΝηΣί του ανθρώπου οι άνθρωποι όλα τα ‘χουν δει γιατί μέσα τους κοιτάξανε. Πόσο βαθιά μπορείς να κοιτάξεις;

Κοιτάω όπου φτάνει η σκέψη μου.

Και πως σκέφτεσαι όλα αυτά που λες;

Αποφασίζω να τα σκεφτώ όπως αποφασίζει κανείς να κάνει μια βουτιά από ψηλό βράχο στη θάλασσα. Και έπειτα γράφω.

Στη σελίδα σου γράφεις μόνο ΝανοΔιηγήματα και αποφθέγματα; Τι άλλα έργα έχεις γράψει;

Μυθιστορήματα, νουβέλες, παραμύθια, διηγήματα, δοκίμια, άρθρα, ταξιδιωτικά, videobook, Λεξήμες, ποιήματα, τραγούδια.

Πού είναι όλα αυτά;

Κάποια μικρά έργα κυκλοφορούν ελεύθερα. Στο διαδίκτυο εννοείται. Τα υπόλοιπα ωριμάζουν. Θα έρθει η ώρα τους.

Στο protagon.gr μοιράζεσαι μια στήλη με το Νικόλα Σμυρνάκη. Εκείνος γράφει ταξιδιωτικά διηγήματα και εσύ τα συνοδεύεις με ένα απόφθεγμα. Αυτό πώς προέκυψε;

Δεν γράφει εκείνος. Το σώμα βάζει, το δάχτυλο, τη σάρκα, το δέρμα, την αφή. Τις λέξεις τις δημιουργώ εγώ.

Ο αναρχικός δάσκαλος, το άρθρο που έλαβε το πρώτο ελληνικό βραβείο διαδικτύου, μας σύστησε με το protagon. Συνεργαστήκαμε σε αυτό γιατί αγαπάμε και οι δύο το συγκεκριμένο δικτυακό τόπο. Εκείνος βάζει την εμπειρία του από τα ταξίδια κι εγώ την πένα. Καλή μοιρασιά κάναμε. Είμαστε καλοί σε αυτό. Άλλωστε τόσα χρόνια μοιραζόμαστε ένα σώμα.

Λες συχνά:

“Η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία κι ανασταίνεται πρώτη όταν βρεθούν δέκα άνθρωποι να πουν «όχι» σε όσα μας σκοτώνουν. Κι οι δέκα γίνουν εκατό κι οι εκατό γίνουν χίλιοι κι οι χίλιοι γίνουν «όλοι» κι οι «όλοι» γίνουμε «εμείς»”.

Επίσης, πως «αν κάποτε πεθάνεις θέλεις να είναι από υπερβολική δόση ζωής». Τα εννοείς όλα αυτά;

Δεν ξέρω να εννοώ κάτι που είμαι. Ξέρω μόνο να είμαι. Είμαι ό,τι γράφω. Αν αυτό σημαίνει ότι τα εννοώ, τότε τα εννοώ.

Πού μπορεί κάποιος να βρει τα έργα σου;

Στο http://www.facebook.com/man.of.island γράφω ΝανοΔιηγήματα και αποφθέγματά τα οποία μεταφέρω έπειτα στη στήλη ideas τουwww.IslandofMan.me.

Εκεί θα βρει κάποιος δημοσιευμένα διηγήματα – άρθρα (publications), δοκιμιακά κείμενα ή κείμενα γνώμης (opinion), ποιήματα (poems), όλα τα συγγραφικά κι όχι μόνο projects και videos που έχουμε φτιάξει (projects – videos) και τα ψηφιακά μας βιβλία.

Είναι ο δικτυακός τόπος που μοιράζομαι με το Νικόλα. Όχι πάντα αναίμακτα.

Πες μου κάτι τελευταίο. Άκουσα ότι ετοιμάζεις το πρώτο ψηφιακό βιβλίο σύμπραξης συγγραφέων και αναγνωστών στο οποίο μάλιστα συμμετέχουν μερικοί από τους καλύτερους συγγραφείς, στοχαστές, αρθρογράφους της χώρας. Ισχύει;

…και μερικοί από τους καλύτερους φίλους αναγνώστες της χώρας.

Πότε να το περιμένουμε;

Μέσα στο μήνα.

Άνθρωπε σε ευχαριστώ.

Εγώ σε ευχαριστώ για την τιμή αγαπητέ Δημήτρη.

συνέντευξη στοwww.peopleandideas.grμε αφορμή τη συλλογή διηγημάτων Δήγμα Γραφής (e-book)

εκδόσεις:www.openbook.gr

Μια εμπνευσμένη πρωτοβουλία, πρωτοποριακή για τα δεδομένα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, είναι η κυκλοφορία μιας ψηφιακής συλλογής διηγημάτων ως προϊόν μιας κοινής ομαδικής προσπάθειας. Με τίτλο, «Δήγμα Γραφής – Μια ντουζίνα και τρία διηγήματα», η συλλογή αυτή είναι η πρώτη στη χώρα μας που διανέμεται ελεύθερα στο διαδίκτυο στην ιστοσελίδα του Open Book και μπορείτε να την κατεβάσετε σε διάφορα format για PC, smartphones και tablet PC.

Η ιδέα της συλλογής ανήκει στον συγγραφέα Γιάννη Φαρσάρη (πριν ένα χρόνο περίπου είχαμε φιλοξενήσει μια συνομιλία μαζί του με θέμα το μέλλον του βιβλίου στην εποχή του e-book) και πραγματοποιήθηκε χάρη στην συστράτευση άλλων δεκατεσσάρων νέων συγγραφέων, αρχικά άγνωστων μεταξύ τους, ο καθένας με διαφορετικό ύφος και θεματολογία.

Ζητήσαμε από τον κάθε συμμετέχοντα συγγραφέα να απαντήσει με περιεκτικό τρόπο στην ερώτηση «Τι σημαίνει για σας έμπνευση;«. Οι απαντήσεις που μας έστειλαν αποτελούν δεκαπέντε διαφορετικούς τρόπους να εκφράσει κανείς με λόγια μια έννοια, που πολλές φορές νοιώθουμε διάχυτα και στην οποία απλά υπακούμε. Ανακαλύψτε λοιπόν παρακάτω τις απαντήσεις τους και επεξεργαστείτε τες με συναισθηματικό τρόπο. Μπορεί αυθόρμητα να σας γεννηθεί η όρεξη να εκφράσετε και σεις την άποψή σας…

Άκης Βαΐου: Κάπου χαμένη στο υποσυνείδητο τριγυρνά για χρόνια σαν σκυφτή γριούλα η λέξη που γυρεύουμε. Μα είναι στιγμές που κάποια βράδια, πετά από πάνω της τα κουρέλια και σαν πριγκίπισσα χορεύει μεθυστικά, πιασμένη χέρι – χέρι με τις σκέψεις μου. Στο τέλος της παράστασης, σκυφτή και πάλι συνεχίζει το σεργιάνι.

Σοφία Γκιούσου: Η έμπνευση για μένα έρχεται μέσα από τη μνήμη. Τη μνήμη τη δική μου ή των άλλων, ή τη μνήμη που δημιουργείται όταν σκέφτομαι ή ακούω μια ιστορία. Η έμπνευση που με βοηθάει να γράφω, έρχεται όχι μέσα από ένα γεγονός αλλά μέσα από την καλή ή κακή διαστρέβλωση της ανάμνησης, μία σφραγίδα προσωπική που μπαίνει στον τρόπο που θυμόμαστε τα πράγματα.

Σοφία Δευτερίγου: «Γεννήτωρ έκφρασης κι ολβιουργίας». Η έμπνευση αποτελεί ερμηνεία και όχι δεδομένο. Πρόκειται για μία εσωτερική διεργασία όπου το συνειδητό αφ’ότου οδηγηθεί σε αποκόλληση της πραγματικότητας θα μεταφερθεί σ” ένα παράλληλο σύμπαν. Σ” αυτό το διάστημα που μεσολαβεί δύο μάτια είναι ικανά να προκαλέσουν την υπέρτατη ηδονή που ορίζει το σπουδαίο.

Κατερίνα Θεριουδάκη: Ειλικρινά δεν ξέρω. Δεν έχω απάντηση σ” αυτό. Βασανίζω το μυαλό μου, αλλά δεν βρίσκω τίποτα. Γενικά σαν άνθρωπος και σαν προσωπικότητα έχω απαντήσεις για πολλά άλλα θέματα, αλλά όχι γι” αυτό. Ελπίζω να μπορέσω να σας εξυπηρετήσω κάποια άλλη φορά.

Θοδωρής Κούτρης: Αν η γραφή ήταν ένας λευκός τοίχος με τρύπες λογικής, η έμπνευση θα ήταν οι χρωματιστές σκόρπιες πινελιές μιας ονειρικής απεικόνισης ανάμεσα στις τρύπες αυτές. Όσο πιο μικρές οι τρύπες τόσο μεγαλύτερες οι πινελιές!

Ελένη Κοφτερού: Έμπνευση είναι η συγκίνηση, η αγωνία, ο πόνος, η ομορφιά… Εκεί υπάρχω για λίγο, ή για λίγο περισσότερο, όταν μπροστά στο πληκτρολόγιο παλεύω να καταλαγιάσω τη θύελλα του μυαλού μου, έχοντας την (ψευδ)αίσθηση ότι θα σωθώ.

Στέφανος Λίβος: Η έμπνευση είναι ένας θάνατος. Ένας θάνατος όμως που τον λαχταράς, γιατί, όταν έρχεται, καταλύει τα πάντα, απελευθερώνει τις ψυχές και τους χαρίζει αθανασία, όχι όμως μέσα από την καταστροφή, αλλά μέσω της δημιουργίας.

Βασίλης Πουλημενάκος: Έμπνευση είναι η μια στιγμή. Που περνά και χάνεται. Ή καταγράφεται. Είναι μια ευκαιρία. Το σινιάλο για απόδραση. Πνευματώδης και άϋλη. Αυθεντική όσο και ζόρικη. Δεν γίνεται να τής κρυφτείς. Μαζί της ρισκάρεις. Είναι πηγή που γυρεύει ρέμα να απλώσει. Αν είχε χρώμα θα “ταν το πορτοκαλί, στα φανάρια.

Μαρία Ρογδάκη: Στο «Σαν νερό για ζεστή σοκολάτα» η Εσκιβέλ λέει ότι ο άνθρωπος, το δευτερόλεπτο που κοιτάζει κάποιον και ερωτεύεται, καταλαβαίνει πώς αισθάνεται ο λουκουμάς όταν πέφτει στο καυτό λάδι. Το ίδιο συμβαίνει και τη στιγμή της έμπνευσης, που σε …τηγανίζει, σε κοκκινίζει και σε φουσκώνει –το ίδιο δευτερόλεπτο που σε (εκ)πληρώνει.

Ελ Ρόι: Αν μουσική είναι ο ήχος των συναισθημάτων· ζωγραφική η εικόνα τους· λογοτεχνία ο λόγος τους, τότε έμπνευση είναι αυτό που κάθε φορά έχει διαφορετικούς ήχους, εικόνες και λέξεις: Το ανείπωτο που απεγνωσμένα προσπαθούμε -και θα προσπαθούμε αιώνια- να πούμε.

Ελένη Σεμερτζίδου: Έμπνευση δεν είναι τίποτε άλλο παρά ο διάλογος που έχουμε με το θεό μέσα μας, μια διαλεκτική σχέση με το ίδιο μας το Είναι, δηλαδή με τη Συνείδησή μας. Τότε, η αναγκαιότητα γίνεται δυνατότητα, και η δυνατότητα οδηγεί στην Ελευθερία. Έμπνευση είναι Ελευθερία… H μόνη πραγματική πραγματικότητα…

Παναγιώτης Σιμιτσής: Έμπνευση είναι η επιτακτική ανάγκη να δραπετεύσεις από τον Παράδεισο, προκειμένου να χωθείς στο σκοτεινό γραφείο σου για να περιγράψεις τα θαύματα που αντίκρυσες. Έμπνευση είναι η εναγώνια σαδιστική παραμονή σου στην Κόλαση νιώθοντας στο πετσί σου τα μαρτύριά της, ώστε να τ” αραδιάσεις αργότερα σε μια κόλλα χαρτί.

Νικόλας Σμυρνάκης: Όχι, την έμπνευση δεν την ορίζει ο Άρχοντας του Σύμπαντος, ο Αφέντης τ’ Ουρανού, ο Θεός ή η Μαγεία. Δεν χρειάζεται να λέμε τέσσερα διαφορετικά ευχαριστώ κάθε πρωί (για να είμαστε και συμπαντικά ορθοί). Η έμπνευση είναι διάθεση. Έρχεται γιατί με κάποιον τρόπο την έχουμε προσκαλέσει. Θέλει έμπνευση να εφευρίσκεις ό,τι βαριέσαι να περιμένεις. Ή μήπως διάθεση;

Γιάννης Φαρσάρης: Εκεί που κάθεσαι αμέριμνος στο μικρό καφενείο – μέσα σε γκρίζες φάτσες και ιστορίες – περνάει αργοπατώντας μια άγνωστη μ’ ένα λευκό αεράτο φουστάνι και μια κόκκινη κορδέλα στα μαλλιά. Σαστίζεις, μα ξέρεις πως αν δεν σηκωθείς να την αρπάξεις τώρα από το μανίκι, θα χαθεί και θα το μετανιώνεις για πάντα…

Μιχάλης Χαραλαμπάκης: Η έμπνευση είναι η στιγμή εκείνη που το μυαλό σου καταλαμβάνει κάποιος πολύ πιο έξυπνος από σένα.

Περισσότερες πληροφορίες για τους συγγραφείς μπορείτε να βρείτε στα βιογραφικά σημειώματα που συμπεριλαμβάνονται στο “Δήγμα Γραφής”.

Ερωτήσεις συνέντευξης του Νικόλα Σμυρνάκη, υπεύθυνου Δημοσίων Σχέσεων του Ελληνογαλλικής Ένωσης Καλλιτεχνών NAUTE

• Πότε ιδρύθηκε και ποιοι ήταν οι εμπνευστές της εικαστικής ένωσης Naute σε Ελλάδα και Γαλλία; Ποια εσωτερική ανάγκη θέλησαν να ικανοποιήσουν συστήνοντας το Naute;

O Naute (New Artist Union Traveling Europe) είναι ένας καλλιτεχνικός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός με διπλή έδρα, το Στρασβούργο της Γαλλίας και το Ηράκλειο Κρήτης. Ιδρύθηκε το 2005 όταν 7 καλλιτέχνες, ζωγράφοι, φωτογράφοι, συγγραφείς και σκηνοθέτες, από τη Γαλλία, την Ελλάδα, την Ολλανδία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, συναντήθηκαν τυχαία στην Κρήτη και μοιράστηκαν την αγάπη και το πάθος τους για το νησί. Έπειτα, ταξιδεύοντας στην Ευρώπη, θέλησαν να διαδώσουν την ένωση και τη συνεργασία διαφορετικών πολιτισμικών αξιών. Το μέσο φυσικά ήταν η τέχνη. Η τέχνη σε όλες τις μορφές, που από πρόσχημα για συνάντηση, έγινε εσωτερική ανάγκη έκφρασης και δημιουργίας ανάμεσα σε διαφορετικούς ανθρώπους που βρήκαν όμως τον τρόπο να συντονίσουν τους βηματισμούς τους προς έναν κοινό προορισμό. Τη δημιουργική έκφραση και την πηγαία ανταλλαγή ιδεών.

Ο Naute δραστηριοποιείται στην Ελλάδα και στη Γαλλία χάρη στην υποστήριξη των μελών του, αλλά και από δωρεές που προέρχονται από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς που μας στηρίζουν όποτε διοργανώνουμε κάποια έκθεση ή κάποιο άλλο δρώμενο. Σκοπός είναι η ανάδειξη νέων καλλιτεχνών, οι πολιτιστικές ανταλλαγές μέσα από την τέχνη αλλά και η συνεργασία με φτασμένους καλλιτέχνες. Δίνει την ευκαιρία σε ανθρώπους να εκφράσουν τη δημιουργική έμπνευση, τις ανησυχίες τους, με οποιοδήποτε τρόπο επιθυμούν (ζωγραφική, γλυπτική, κατασκευές, ποίηση, φωτογραφία, θέατρο, μουσική). Γιατί αν η δημιουργική έκφραση είναι η προϋπόθεση για να είναι κάποιος καλλιτέχνης, η επικοινωνία με το κοινό είναι που ολοκληρώνει τον κύκλο της δημιουργίας και προκαλεί στον καλλιτέχνη ένα αίσθημα πληρότητας ή αν θέλετε το κίνητρο της αναδημιουργίας. Εκτός από εκθέσεις λοιπόν, ατομικές ή ομαδικές, διοργανώνονται festival, ομάδες συζήτησης, διαλέξεις, ομάδες εργασίας και ενημερώσεις σε σχολεία και άλλους οργανισμούς γύρω από θέματα τέχνης, συνδεδεμένα πολλές φορές με κοινωνικά ζητήματα.

• Ποιες προϋποθέσεις θα πρέπει να πληροί ένας καλλιτέχνης, ώστε να γίνει αποδεκτός ως νέο μέλος στην ομάδα σας; Περιγράψτε μας τη διαδικασία που απαιτείται για να ενταχθεί ένας ενδιαφερόμενος στην ομάδα του Naute.

Η μόνη ουσιαστική προϋπόθεση είναι η αγάπη για την τέχνη και το πάθος για δημιουργία. Μια δημιουργία που ξεφεύγει απ’ τα στενά πλαίσια των παραδοσιακών μέσων έκφρασης. Υπάρχει, βεβαίως, μια διαδικασία κατάθεσης των έργων και επιλογής για να διασφαλιστεί η αισθητική του τελικού αποτελέσματος. Κατατίθεται ένας φάκελος με δείγματα έργων, ένα βιογραφικό και μια έκθεση που μπορεί να περιέχει την περιγραφή των έργων, τη σημασία τους για τον καλλιτέχνη και τον τρόπο που εκείνος/εκείνη βλέπει την τέχνη. Αυτό φυσικά εξαρτάται κι απ’ το αν υπάρχει θέμα σε μια έκθεση. Αν υπάρχει, καλό θα ήταν να συνδεθεί το έργο κάθε καλλιτέχνη με το θέμα, ώστε να περιληφθεί στον κατάλογο με τα προσωπικά στοιχεία και τα έργα του, που συνήθως εκδίδεται σε κάθε έκθεση.

Οι καλλιτέχνες συμμετέχουν με 20 ευρώ το χρόνο, εφόσον η συμμετοχή τους έχει κατοχυρωθεί, και τα μέλη – υποστηρικτές, με 5 ευρώ το χρόνο. Εδώ θα ήθελα να πω ότι ο Naute, αλλά και η τέχνη ως έννοια ευρύτερη, χρειάζεται όχι μόνο καλλιτέχνες και το παραδοσιακό κοινό που την ακολουθεί και τη θαυμάζει, αλλά και υποστηρικτές – εθελοντές, που θα μπορούν, ο καθένας με τον τρόπο του, να βοηθήσουν συμμετέχοντας στις διαδικασίες. Έχουμε ανάγκη από τέτοια μέλη, «καλλιτέχνες της καθημερινότητας», που αν και δε ζωγραφίζουν ή δε γράφουν, θέλουν να είναι πρωτεργάτες και να συμμετέχουν ενεργά, να γίνουν μέρος του πυρήνα της καλλιτεχνικής δράσης. Και γιατί όχι να ανακαλύψουν έναν κρυμμένο καλλιτέχνη μέσα τους.

• Ποια θεωρείτε ότι είναι τα σημαντικότερα οφέλη που προκύπτουν από τη συνύπαρξη καλλιτεχνών με διαφορετικές πολιτισμικές καταβολές, όπως είναι οι Έλληνες και οι Γάλλοι, σε μια ομάδα;

Η ερώτησή σας δίνει και το στίγμα της φιλοσοφίας του Naute, οπότε από μόνη της αποτελεί μια απάντηση. Πρόσφατα ο Naute υποδέχθηκε έναν ζωγράφο από τη Γαλλία. Του παρείχαμε διαμονή και μεταφορικό μέσο ώστε να γνωρίσει τις ομορφιές της Κρήτης και να δημιουργήσει έργα εμπνευσμένα από το κρητικό τοπίο. Καταλαβαίνετε ότι επιστρέφοντας στον τόπο του θα κουβαλά μέρος της κληρονομιάς μας στις αποσκευές του. Αυτός είναι και ο στόχος μας. Στην πρόσφατες εκθέσεις μας στη Γαλλία, «Ρίζες ΙΙ» και «Μουσικές Πατρίδες Παντού» πολλοί από μας μείναμε σε ατελιέ και σπίτια Γάλλων καλλιτεχνών. Είναι χαρά και ευτυχία να διαμένεις σε καλλιτεχνικά εργαστήρια και να συνδιαλέγεσαι με ανθρώπους που ζουν και αναπνέουν μέσα στην τέχνη. Η συνύπαρξη καλλιτεχνών με διαφορετικές κουλτούρες, αξίες αλλά και η επαφή με διαφορετικά μέσα και στυλ τα οποία χρησιμοποιούν για να εκφράσουν τις βαθύτερες καλλιτεχνικές τους ανησυχίες είναι το ζητούμενο. Πολλές φορές νιώθω ότι κερδίζουμε περισσότερα ερχόμενοι σε επαφή με καλλιτέχνες άλλων χωρών, που χρησιμοποιούν διαφορετικές τεχνοτροπίες αλλά και συγκινούνται από άλλες εικόνες, άλλα νοήματα κι άλλες ιδέες, παρά γράφοντας, φωτογραφίζοντας ή ζωγραφίζοντας εμείς. Αλλά και το κοινό, μέσα από αυτές τις πολιτισμικές ανταλλαγές, έχει τη δυνατότητα να δει το ίδιο θέμα να αντιμετωπίζεται διαφορετικά από έναν Έλληνα γλύπτη, μια Γαλλίδα ζωγράφο ή έναν Ολλανδό φωτογράφο. Αυτή η σύνθεση κι η ανταλλαγή είναι από μόνη της ένα κίνητρο για νέα έργα. Γιατί, τι άλλο είναι αυτό που λέμε έμπνευση, αν όχι «το κίνητρο για το καινούριο, το διαφορετικό»;

• Στην Ελλάδα, ως γνωστόν, οι ομάδες δεν μακροημερεύουν. Τι πιστεύετε ότι αποκομίζει ένας καλλιτέχνης, αν ενταχθεί σε μια εικαστική ομάδα και τι ειδικότερα έχει να κερδίσει εντασσόμενος στην καλλιτεχνική ομάδα Naute;

Οι ομάδες που μοιράζονται ευθύνες και που ο καθένας προσφέρει εκεί που μπορεί να είναι πιο αποδοτικός, είναι οι ομάδες που επιβιώνουν. Αυτονόητο ακούγεται αυτό αλλά όπως όλα τα αυτονόητα που σέβονται τον «εαυτό» τους, θέλει καθημερινή διεκδίκηση για να γίνει πράξη. Υπάρχουν παραδείγματα καλλιτεχνών που ξεκίνησαν ως υποστηρικτές-εθελοντές κάνοντας διαδικαστικές δουλειές και τώρα εκθέτουν τα έργα τους στο εξωτερικό. Όποιος διατίθεται να δώσει, θα λάβει και πίσω. Είναι λες και υπάρχει κάποιος συμπαντικός νόμος που ορίζει τη μαθηματική εξίσωση του δούναι και λαβείν. Θέλω να πω, λες και η φύση κρατάει μανιάτικο και τιμωρεί όποιον ξεκινά κάτι, απλά για να καρπωθεί τα οφέλη του στο τέλος.

Πάντως όλοι έχουν να κερδίσουν. Είτε είναι κάποιος καλλιτέχνης και εκθέτει τα έργα του επικοινωνώντας τις εσώτερες ανάγκες του, είτε απλός φίλος της τέχνης που επιθυμεί να είναι μέρος μιας εναλλακτικής ζωής, με ένα νόημα που ξεφεύγει απ’ την ρουτίνα της καθημερινότητας, ο Naute δίνει τη δυνατότητα σε όλους να βρουν το ρόλο τους. Και αν το τελικό αποτέλεσμα απλά ανταμείβει στιγμιαία, η διαδρομή προς αυτό είναι που μένει ως εμπειρία ζωής.

• Στην ομάδα σας φιλοξενούνται καλλιτέχνες που καταπιάνονται με διαφορετικές μορφές τέχνης. Μιλήστε μας γι’ αυτή τη σύνθεση των δημιουργών που εκφράζονται εικαστικά με διαφορετικά μέσα.

Στην έκθεσή μας, το Μάιο του 2008, με θέμα «Πολιτικά Τοπία, Σύγχρονα Τοπία», που έγινε στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου στο Ηράκλειο, συναντήθηκαν γλύπτες, φωτογράφοι, ποιητές, ζωγράφοι, ηθοποιοί. Η πρόκληση ήταν να εκφράσουν ένα Πολιτικό Τοπίο με έναν σύγχρονο τρόπο. Άλλοι το είδαν ως αστική πόλη, άλλοι ως φύση, άλλοι ως ανάγκη για την προστασία της αξίας της ζωής, άλλοι ως μοναξιά ή ως ουτοπία κι άλλοι κοίταξαν μέσα απ’ τον άνθρωπο προσπαθώντας να χαρτογραφήσουν τη σχέση του με τον συνάνθρωπο αλλά και με τα υπόλοιπα πλάσματα…

Πέτρα, χρώμα, φωτογραφίες, στίχοι, μπερδεύτηκαν συμπληρώνοντας το παζλ του Σύγχρονου Τοπίου, δίνοντας ένα πιο πλήρες νόημα στην ιδέα πίσω από αυτό. Όπως ο άνθρωπος, για να περάσει ένα σαφές μήνυμα σε έναν συνομιλητή του οφείλει να δημιουργήσει εικόνες, να έχει μια επαρκή συλλογιστική, να χρησιμοποιήσει κατάλληλη χροιά στη φωνή του, να δώσει έμφαση στη γλώσσα του σώματός του, των νοημάτων των συνειρμών του, έτσι και τέτοιες ομαδικές εκθέσεις, όταν αντιμετωπίζονται συνολικά από διαφορετικά είδη τέχνης, καταφέρνουν να δουν από πολλά και διαφορετικά πρίσματα την ίδια ιδέα. Να δώσουν περισσότερες μορφές, ή αν θέλετε εκδοχές, στον κόσμο γύρω μας, μα κυρίως σε αυτόν μέσα μας.

Τι ίδιο συνέβη και στην έκθεση Ρίζες ΙΙ στη Γαλλία τον περασμένο Δεκέμβρη. Η σύνθεση οφείλει να είναι αρμονική αλλά όχι επιτηδευμένη και πιστέψτε με αυτό δεν είναι καθόλου εύκολη δουλειά.

Θα ήθελα εδώ να αναφέρω, ότι πολλές φορές συνδυάζονται όχι απομονωμένα έργα διαφορετικών μορφών τέχνης, αλλά γίνεται προσπάθεια να εναρμονιστούν δυο ή περισσότερα είδη τέχνης, σε ένα και μόνο έργο. Αυτό συνέβη τον περασμένο Δεκέμβριο στην έκθεση «Μουσικές Πατρίδες Παντού», πάλι στο Στρασβούργο, όπου η ποίηση και η φωτογραφία παντρεύτηκαν έτσι ώστε κάθε φωτογραφία να μη συνοδεύει απλά τον ποιητικό λόγο, αλλά να τον απογειώνει σε τόπους ταξιδιού που οι λέξεις περιττεύουν, ακριβώς γιατί τα γράμματα εμπεριέχονται στις ρίζες των εικόνων.

• Επιλέγετε σταθερά να οργανώνετε θεματικά προσδιορισμένες εκθέσεις σε πείσμα όσων ισχυρίζονται ότι κάτι τέτοιο στερεί την ελευθερία έκφρασης των καλλιτεχνών. Για ποιο λόγο καταλήξατε στην απόφαση αυτή;

Το θέμα δίνει κίνητρο. Δε στερεί ελευθερία. Θέλουμε να παροτρύνουμε τους καλλιτέχνες να δημιουργούν κι όχι απλά να επιλέγουν απ’ τα έτοιμα. Μια έκθεση δεν είναι ένας τυχαίος συνδυασμός πολλών έργων. Χρειάζεται ενά είδος σκηνοθεσίας που να της δώσει δυναμική, να συμφιλιώσει τα έργα μεταξύ τους. Το θέμα μιας έκθεσης είναι σαν το μουσικό θέμα, τη βασική μελωδία πάνω στην οποία αυτοσχεδιάζουν όλα τα μουσικά όργανα πάντα με σκοπό οι ήχοι να δέσουν αρμονικά. Η ενορχήστρωση προϋποθέτει μουσικό θέμα. Η αρμονία μιας έκθεσης τέχνης διαφορετικών μέσων υποβοηθείται από το θέμα της έκθεσης. Πιστεύω πάντως, ότι η ελευθερία του καλλιτέχνη δεν εξαρτάται από την ύπαρξη ή μη θέματος αλλά το κατά πόσο αφήνει τον εαυτό του ελεύθερο να δει πέρα απ’ το θέμα και να του δώσει μια προσωπική διάσταση, να το κάνει δικό του.

• Απ’ ό,τι διαπίστωσα, μελετώντας την ιστοσελίδα του Naute, έχετε πραγματοποιήσει αρκετές εικαστικές εκθέσεις τόσο στην Ελλάδα, όσο και στη Γαλλία. Αναρωτιέμαι κατά πόσον διαφέρει η ανταπόκριση του φιλότεχνου κοινού στις εκθέσεις του Naute σε Ελλάδα και Γαλλία.

Ο Πικάσο έψαχνε συνεχώς τι λείπει απ’ τα μουσεία του κόσμου. Ίσως γι’ αυτό τελικά να κατάφερε να ξεχωρίσει τόσο. Όταν κάνουμε μια έκθεση στο Ηράκλειο νιώθουμε ότι προσφέρουμε ένα θέαμα που οι κάτοικοί του δεν είναι συνηθισμένοι να βλέπουν. Δεν είναι εύκολο να προσπαθείς να πρωτοτυπείς κι έχουμε αντιμετωπίσει αρκετά εμπόδια στο παρελθόν. Το νέο φοβίζει, η φυσική τάση του ανθρώπου είναι αρχικά να αντιδρά σε κάθε αλλαγή. Η ανταπόκριση, όμως, που έχουμε σε όλες τις εκθέσεις μας ως τώρα είναι μεγάλη και μας επιτρέπει να συνεχίζουμε να προσπαθούμε να προσεγγίζουμε την τέχνη, κάθε φορά κι από διαφορετική σκοπιά. Θέλουμε, και δεν το κρύβουμε, να είμαστε μέρος των δημιουργικών εκείνων δυνάμεων που θα συνεισφέρουν στη διαμόρφωση μιας νέας παιδείας γύρω απ’ την τέχνη. Να καταφέρουμε κάποια στιγμή να κάνουμε ένα καλλιτεχνικό δρώμενο μέρος της καθημερινότητας του ανθρώπου που συνήθισε να μη δίνει πολλή σημασία στην τέχνη, γιατί απλά δε μεγάλωσε μέσα σε αυτήν. Στο εξωτερικό τώρα, η αλήθεια είναι ότι οι άνθρωποι στέκονται πιο εύκολα μπροστά από ένα ζωγραφικό έργο, φτάνει όμως να έχει να πει κάτι περισσότερο από αυτό που σκεφτόταν ο δημιουργός του όταν το έφτιαχνε.

Και μεις, τέτοιους καλλιτέχνες αναζητούμε. Καλλιτέχνες που να τους ξεπερνούν τα έργα τους.

• Έχετε δημιουργήσει στην ιστοσελίδα σας μια ψηφιακή gallery με αντιπροσωπευτικά έργα όλων των μελών του Naute. Τι ανταπαντάτε σε εκείνους που υποστηρίζουν ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος της αντιγραφής όσων έργων εκτίθενται στο διαδίκτυο;

Το internet δίνει τη δυνατότητα στους καλλιτέχνες να έρθουν σε επαφή με ένα πολυπληθές κοινό. Πολλοί άνθρωποι έχουν γίνει γνωστοί γιατί κάποιος τους είδε, τους άκουσε, μέσα από το διαδίκτυο. Τα έργα που ανεβάζουμε έχουν συγκεκριμένες προδιαγραφές ποιότητας για να μην μπορεί κάποιος να τα αντιγράψει. Αλλά, η δική μου άποψη είναι ότι ακόμα και να ήθελε κάποιος, το μόνο που θα κατάφερνε είναι να διαδώσει το έργο του πρώτου δημιουργού. Δεν μπορεί κανείς να σου στερήσει κάτι που είναι δικό σου, που έχει παρουσιαστεί με το όνομά σου. Το μόνο που ίσως καταφέρει είναι να επιβεβαιώσει, να διαδώσει τη δυναμική του.

• Εκτός από τα ενεργά μέλη της ομάδας σας, υπάρχουν και οι φίλοι του Naute. Ποιος είναι ο λόγος για τον οποίο συστάθηκε η υποομάδα των φίλων της ένωσης;

Ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που θέλει να προσφέρει ένα αποτέλεσμα άξιο λόγου και αναφοράς, δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς φίλους. Ο Naute αναζητά συνεχώς νέους φίλους, καλλιτέχνες ή μη, που να πιστεύουν στο όραμα του και να επιθυμούν να εντάξουν την τέχνη στην καθημερινότητά τους. Όλοι μπορούν να βοηθήσουν, να συμμετέχουν καλύτερα, ο καθένας ανάλογα με τις δυνάμεις και το χρόνο που έχει διαθέσιμο. Δεν υπάρχουμε χωρίς τα μέλη μας, χωρίς υποστηριχτές, χωρίς ανθρώπους δίπλα μας να πιστεύουν στη δράση μας. Και μεις τους το ανταποδίδουμε όχι απλά ευχαριστώντας τους για τη βοήθειά τους, αλλά αναγνωρίζοντάς τους ως συστατικά στοιχεία της όποιας καλλιτεχνικής μας δράσης.

Στην ιστοσελίδα του Naute www.art-naute.org μπορεί οποιοσδήποτε το επιθυμεί, να ενημερωθεί για τις δραστηριότητες που έχουν προηγηθεί, γι’ αυτές που ετοιμάζουμε στο εγγύς μέλλον αλλά και τους τρόπους που μπορούν οι καλλιτέχνες να συμμετέχουν σε αυτές. Φυσικά και τον τρόπο που κάποιος μπορεί να γίνει μέλος της ένωσης και να συμμετέχει ενεργά σε όλες τις εκδηλώσεις του Naute.

Ενδεικτικά αναφέρω πως η επόμενη ομαδική έκθεση με θέμα «Μια σύγχρονη εικόνα, Χιλιάδες σύμβολα» θα παρουσιαστεί στον Άγιο Νικόλαο Κρήτης. Επίσης, η έκθεση «Μουσικές Πατρίδες Παντού» επαναπατρίζεται (μετά την πρώτη παρουσίαση στη Γαλλία) και θα διεξαχθεί στο Ηράκλειο. Και οι δυο εκθέσεις θα ανοίξουν τις πόρτες τους στο κοινό το φθινόπωρο του 2009.

Κλείνοντας, θέλω να πω πως η υψηλότερη μορφή τέχνης είναι η τέχνη της καθημερινότητας. Να ζεις καλά, να ζεις από επιλογή, να γεύεσαι, να δημιουργείς και να απολαμβάνεις. Και η ενασχόληση με την τέχνη, σε όλες τις μορφές της, δίνει τη δυνατότητα σε κάθε άνθρωπο να γίνει, γιατί όχι, «καλλιτέχνης της καθημερινότητας».      

Σας ευχαριστώ